De inspanningen van de Europese Unie om big tech in toom te houden, haperen nu de Verenigde Staten aanzienlijke druk uitoefenen om belangrijk digitaal beleid te verzwakken of uit te stellen. De toonaangevende AI Act, Digital Services Act (DSA) en Digital Markets Act (DMA) van de EU worden geconfronteerd met herzieningen, uitstel en regelrechte weerstand, waardoor ze in feite buigen voor de eisen van de VS. Deze verschuiving markeert een substantiële terugtrekking uit de ambitie van de EU om digitale soevereiniteit te vestigen en de relatie tussen toezichthouders en mondiale technologiegiganten opnieuw vorm te geven.
De erosie van AI-regulering
De AI-wet van de EU, ontworpen om kunstmatige intelligentie te reguleren, is nu kwetsbaar voor vertragingen en verzwakking. De oorspronkelijke tijdlijn stelde de volledige implementatie vast op augustus 2027, met belangrijke mijlpalen in 2026. De Europese Commissie overweegt nu echter om de boetes voor niet-naleving met een jaar uit te stellen, zogenaamd om bedrijven “voldoende tijd” te geven om zich aan te passen. Deze stap doet twijfels rijzen over de effectiviteit van de wet, omdat deze feitelijk meer speelruimte biedt aan technologiebedrijven die al onder de loep worden genomen.
Volgens Commissiewoordvoerder Thomas Regnier “blijven de normen achter” en zorgen “zorgen van de industrie en de lidstaten” voor de noodzaak tot herziening. Deze taal suggereert dat lobbyen door bedrijven en nationale belangen zwaarder wegen dan de aanvankelijke druk van de regelgeving. De vertraging is strategisch getimed binnen een breder ‘digitaal omnibus’-pakket, dat de oorspronkelijke bedoeling van de AI Act verder zou kunnen afzwakken.
Het telecombeleid loopt vast
Ook de Digital Networks Act, bedoeld om de Europese telecominfrastructuur te moderniseren, is tot stilstand gekomen. De Europese Commissie heeft de discussie uitgesteld tot eind januari 2026, vanwege meningsverschillen tussen de lidstaten. Belangrijke knelpunten zijn onder meer de deadlines voor het uitfaseren van kopernetwerken (Duitsland heeft zich verzet tegen de voorgestelde deadline van 2030) en het versterken van de autoriteit van BEREC, de Europese toezichthoudende instantie.
Nationale autoriteiten vrezen hun invloed te verliezen, en herzieningen van de netneutraliteitsregels zijn stilletjes stopgezet. Het initiatief om de marktomstandigheden tussen telecombedrijven en grote technologiebedrijven opnieuw in evenwicht te brengen blijft vaag, wat wijst op een verzwakking van de onderhandelingsmacht van de EU. In wezen is het project voor de interne telecommarkt aan het ontrafelen.
Amerikaans verzet tegen de EU Space Act
De Verenigde Staten hebben zich openlijk verzet tegen de EU Space Act en beweren dat deze Amerikaanse bedrijven hindert door hun activiteiten te beperken. Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken publiceerde een kritiek van dertien pagina’s waarin herzieningen werden geëist om vergeldingsmaatregelen op grond van de tariefovereenkomst te voorkomen. Het document stelt ronduit dat het huidige ontwerp “in tegenspraak is met de geest van de overeenkomst”, en dringt er bij Europa op aan prioriteit te geven aan de samenwerking met de Amerikaanse regering en de industrie boven extra barrières. Deze directe interventie onderstreept de vastberadenheid van de VS om zijn dominantie in de ruimtevaartsector te behouden.
Techgiganten dringen terug op DSA en DMA
Amerikaanse technologiegiganten verzetten zich actief tegen de DSA en DMA, dienen beroep in en stellen de nalevingstermijnen op. Apple en Google hebben de DMA scherp bekritiseerd, terwijl de Federal Trade Commission waarschuwde dat bepaalde DSA-regels in strijd zouden kunnen zijn met de Amerikaanse wetten, met name op het gebied van de vrijheid van meningsuiting en de veiligheid van burgers.
Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken lobbyde zelfs namens de giganten uit de wifi-industrie (Apple, Broadcom, Cisco, Qualcomm) om een specifieke mobiele spectrumband te beschermen. De Radio Spectrum Policy Group (RSPG) heeft een compromis voorgesteld in het voordeel van mobiele operators, waarbij 13 van de 27 EU-landen de kant van hen kiezen. De uiteindelijke beslissing ligt bij de Europese Commissie, maar de invloed van de Amerikaanse lobby valt niet te ontkennen.
Het huidige traject suggereert dat de digitale ambities van Europa systematisch worden ondermijnd door Amerikaanse druk. De verzwakking van belangrijke regelgeving vermindert niet alleen de regelgevende macht van de EU, maar schept ook een precedent voor toekomstige onderhandelingen, waarin economische dwang de soevereiniteit overtreft.
De terugtrekking van de EU op het gebied van technologiebeleid onthult de grenzen van haar digitale soevereiniteit. De realiteit is dat de invloed van Washington overweldigend is, waardoor de Europese toezichthouders gedwongen worden terrein prijs te geven in naam van handel en samenwerking. De gevolgen op de lange termijn zijn onder meer verminderde innovatie, verminderde consumentenbescherming en een voortzetting van de dominantie van grote technologiebedrijven.
